DNA - RNA - eiwit - nucleotide - base - kopiëren - ribosoom - vertalen - aminozuur - codon - startcodon - stopcodon
De bouw van DNA, RNA en een eiwitIn elke celkern van een cel van het menselijk lichaam zitten 46 chromosomen. Dit is de totale hoeveelheid DNA in één cel, ongeveer 2 meter lang in totaal. DNA bestaat uit twee strengen die om elkaar heen gewikkeld zijn. Deze vorm noem je een dubbele helix of de vorm van een wenteltrap (zie figuur 1). De traptreden bestaan uit basen, van elke streng één. Het DNA in één cel bevat iets meer dan 3.000.000.000 baseparen. Er zijn namelijk 4 basen: A, T, C, G en deze vormen altijd dezelfde basenparen: A-T en C-G (zie figuur 2). De bouwsteen van DNA noem je een nucleotide en bevat één base, één suikermolecuul en één fosfaatmolecuul.
RNA bestaat uit slechts één streng en is veel korter. RNA bevat de informatie van 1 van de 20.000 genen. RNA bevat geen baseparen en mist de base T, maar heeft daarvoor in de plaats de base U (zie figuur 2). |
Figuur 1. Een ronddraaiend DNA-molecuul
|
Figuur 2. De twee stappen van het maken van een eiwit.
|
Een eiwit makenDe informatie voor hoe ons lichaam werkt en hoe we eruit zien ligt op ons DNA. Het alfabet van DNA bestaat dus uit vier letters. Ons DNA zit in de celkern van onze cellen. Wanneer we een eiwit willen maken, zoals een enzym of iets te verteren of om energie te maken, maken we een kopie van ons DNA. Deze kopie heet RNA. Deze kopie kan de celkern verlaten en gaat naar een ribosoom, een onderdeel van de cel dat in staat is om eiwitten te maken.
Het ribosoom leest de code in RNA en plaats de bijbehorende aminozuren, de bouwstenen van eiwitten, in de goede volgorde. |
Vertalen van RNA naar eiwitDe codes, genaamd codons of tripletten (tri=drie), worden gevormd door drie letters of basen. Om te kunnen beginnen met vertalen is een startcodon nodig. Dit is altijd het codon AUG. Na het vinden van AUG worden de volgende codons vertaalt naar aminozuren tot er een stopcodon gevonden wordt. Er zijn drie stopcodons (zie figuur 3).
Een gemiddeld eiwit is ongeveer 400 aminozuren lang, maar er zijn ook eiwitten van duizenden aminozuren lang. |
Figuur 3. De codons van het RNA en het aminozuur
|
|
Ga terug naar Biodiversiteit of bekijk andere Onderwerpen
|
Afbeeldingen: aangepast van Wikipedia
|
