'Ga naar de mieren, luiaard, kijk hoe ze werken en word wijs. Hoewel er onder hen geen leider is, geen aanvoerder, geen koning, halen ze in de zomer voedsel binnen, leggen ze in de oogsttijd een voorraad aan.'
|
In Nederland komen verschillende soorten mieren voor, iets meer dan 70 soorten, maar de bekendste mieren zijn de zwarte wegmier (Lasius niger) en de verschillende rode bosmieren (Formica), die opvallen door hun grootte en kleur. De wegmier is de meeste voorkomende soort; het is de mier die je tegenkomt tussen de tegels van je tuin.
Op deze pagina krijg je informatie over mieren. Wil je weten hoe je zelf een mierenboerderij start, kijk dan hier. Foto's van enkele mierensoorten vind je hier. |
Figuur 1. De zwarte wegmier
|
Mieren in het algemeen
Mieren zijn erg bijzonder om te observeren, omdat het kolonievormende, sociale insecten zijn. Ze komen vrijwel overal in de wereld voor. De meeste mierensoorten bouwen grote nesten op de grond, in bomen, tussen rotsspleten of met behulp van bladeren. Een kolonie bestaat uit één (of enkele) koningin(nen), werksters (dit zijn allemaal vrouwtjes) en soms mannetjes of jonge koninginnen.
Mieren zijn eusociale dieren, de echte sociale dieren. Ze vormen kolonies met mieren met verschillende taken. Sommige mierensoorten hebben wel vijf soorten werksters, soldaten, koninginnen en mannetjes. Als één grote familie, misschien zelfs wel als één lichaam, werkt de kolonie samen, groeit, zorgt voor voedsel en een prachtig nest en blijft zo op een prachtige manier in leven.
Mieren zijn eusociale dieren, de echte sociale dieren. Ze vormen kolonies met mieren met verschillende taken. Sommige mierensoorten hebben wel vijf soorten werksters, soldaten, koninginnen en mannetjes. Als één grote familie, misschien zelfs wel als één lichaam, werkt de kolonie samen, groeit, zorgt voor voedsel en een prachtig nest en blijft zo op een prachtige manier in leven.
Communicatie
Eén van de meest opvallende eigenschappen van mieren is dat ze zeer gestructureerd voedsel kunnen zoeken en dit vervolgens ook maximaal kunnen benutten met de volledige kolonie. Hoe weten mieren waar voedsel te vinden is? En hoe komt de hele kolonie te weten waar een voedselbron te vinden is wanneer één mier een voedselbron gevonde heeft?
Mieren communiceren op ten minste twee manieren:
Mieren communiceren op ten minste twee manieren:
- Door middel van geurstoffen genaamd feromonen.
- Door middel van geluid.
Parasolmieren
|
De parasolmieren, in het Engels de 'Leafcutter ants' en dat is waardoor ze opvallen, zijn bijzondere mierensoorten. Er zijn in totaal 47 mierensoorten die bladeren dragen. Naast dat ze opvallen door bladeren af te snijden en deze in lange colonnes naar het nest te vervoeren, zit er achter dit opvallende spektakel een prachtige vorm van symbiose: het samenwerken van twee soorten organismen. De bladeren worden namelijk helemaal niet gegeten door de mier zelf. In het nest van deze mierenkolonie bevindt zich een schimmel. Deze schimmel voedt zich met fijngekauwde plantenbladeren en groeit daardoor. De mieren voeding zich vervolgens met de schimmel.
Figuur 3. Een blad met een flink aantal parasolmieren
|
Figuur 2. Een parasolmier met een afgesneden blaadje
In korte tijd kan een mierenkolonie een volledige plant in kleine blaadjes verdelen en deze naar het nest brengen.
In de documentaire van de BBC genaamd 'Life inside the colony' onderzoekt een team één van deze mierensoorten door een groot nest te bouwen van verschillende behuizingen verbonden door buisjes met een buitenwereld en een voedingsplaats. Dit is een zeer indrukwekkende documentaire waar je van heel dichtbij kunt zien hoe een kolonie functioneert bestaande uit een miljoen exemplaren. |
Genetica (binnenkort)
Ook de manier van overerven, de genetica van mieren is erg bijzonder. Mannetjes komen uit onbevruchte eitjes en vrouwtjes uit bevruchte eitjes. Mannetjes hebben dus de helft van de informatie van een vrouwtje. Binnenkort hier meer over.
